اختلال ترس یا فوبیا چیست؟

   فوبیا در واقع همان ترس مرضی و غیر عقلانی شدید از یک موقعیت خاص است که فرد با علم بر این که می داند ترس او از آن موقعیت درست نیست و اغراق شده است اما نمی تواند خود را در مقابل آن موضوع یا موقعیت کنترل کند و به شدت مضطرب و وحشت زده می شود به گونه ای که سعی می کند دیگر در آن موقعیت قرار نگیرد.

تفاوت ترس و فوبیا

   هنگامی که انسان از یک موقعیت یا موضوع خطرناکی دچار ترس که یک واکنش طبیعی است می شود؛ سیستم عصبی سمپاتیک با ترشح هورمون آدرنالین باعث جمع شدن آدرنالین در خون، و افزایش ضربان قلب و بالا رفتن جریان خون و قند خون شده و در نهایت فرد انرژی بیشتری در بدن خود احساس می کند و آماده ی عکس العمل شده که در نتیجه واکنش مبارزه یا فرار را در انسان فعال می شود.
در فوبیا آن میزان ترسی که فرد در خود احساس می کند متناسب با آنچه از آن می ترسد نیست و این نه تنها مفید و نجات بخش نیست بلکه باعث محدود شدن فعالیت های فرد می شود. این میزان ترس با قرار گرفتن در یک خطر واقعی برابر است و فرد در آن دچار حمله ی وحشت زدگی می شود.

   سه دسته عمده فوبیا را اینگونه می توان نام برد:1. فوبیای خاص 2. فوبیای اجتماعی 3. فوبیا از مکان های باز

   1. فوبیای خاص: در سنین کودکی و نوجوانی بسیار شایع است و 50 در صد آن در طی 5 سال از بین می روند. این نوع از فوبیا دارای 5 دسته است: 1. ترس از حیوانات 2. ترس از عوامل طبیعی مانند آب، توفان، تاریکی، زلزله و .... 3. ترس از زخم و خون 4. ترس موقعیتی مانند: ترس از دندانپزشکی، آسانسور، تونل، پل، مرگ، بیماری و... 5. ترس های دیگری مانند ترس از افتادن از بلندی، ترس از صدای بلند و....

   2. فوبیای اجتماعی: در فوبیای اجتماعی فرد از حضور در جمع و صحبت کرد می ترسد، این گونه ترس شدید و فلج کننده از موقعیت های اجتماعی آسیب های فراوانی به فرد وارد می کند.

   3. فوبیا از مکان های باز: ترس از مکان های باز و عمومی در برخی از افراد باعث حمله ی وحشت زدگی می-شود. فرد در مکان های پر ازدحام مانند مراکز خرید و سینما و... وحشت می کند زیرا فکر می کند فرار از این مکان ها مشکل است. این دسته از افراد حتی از سوار شدن به هواپیما و قطار دوری می کنند و تنها در خانه احساس امنیت می کنند.

   علائم شایع فوبیا:
1. تپش قلب 2. تنگی نفس و احساس خفگی 3. درد یا ناراحتی در قفسه ی سینه 4. عرق 5. تهوع و سرگیجه 6. ترس از دست دادن کنترل 7. کرختی و سوزن سوزن شدن تمام بدن

   درمان فوبیا
   روش درمانی رفتاری-شناختی یکی از معمول ترین روش های درمانی فوبیا به طریق حساسیت زدایی است. در این روش ابتدا فرد توسط درمانگر خود از نظر ذهنی و با استفاده از قوه ی تخیل با موضوعی که از آن ترس دارد برخورد می کند و در مرحله ی بعدی در واقعیت با عوامل ترس روبرو می شود. تکرار این روش در فرد این حس را ایجاد می کند که اگرچه در موقعیت ناخوشایندی قرار گرفته اما آن موقعیت آسیب زننده نیست. در هر مرحله قرار گرفتن در آن وضع فرد احساس کنترل بر ترس را در خود حس می کند و این احساس کنترل کردن موقعیت خود برترین نتیجه ی این روش است.
   به طور مثال اگر فردی از دنداپزشکی می ترسد، ابتدا برای او مراحل کاری توضیح داده می شود و به او اطمینان بخشی می شود که تجربه ی بدی مانند درد در او ایجاد نمی شود. و با تکرار قرار گرفتن در موقعیت وی احساس بهتری پیدا خواهد کرد.
روش یادگیری و مشارکت از دیگر روش های حساسیت زدایی است. در این روش توسط درمانگر یک الگو و روش های صحیحِ مناسب با موقعیت ترس به فرد داده می شود و فرد را تشویق می کنند همان کار را انجام دهد.
در درمانِ فوبیاهای خاص نیازی به استفاده از دارو نیست مگر برای رودررو شدن با موقعیت دچار اضطراب باشد و برای آرام کردن فرد داروی آرام بخش به او داده شود.

 دکتر نوید صرافی راد

دیدگاه کاربران

;

نام

ایمیل شما

تلفن شما

نظر شما

تصویر جدید

;